Bu makalemizde terminal ekranında kullanabileceğimi temel komutları göstereceğim. Bu komutların bazıları hariç Windows, Linux, macOS işletim sistemlerinde ortaktır. Farklı olanları yeri geldiğinde belirteceğim. Hadi başlayalım!
İlk önce terminal ekranını açıyoruz. Linux için ALT+CTRL+T kısayolunu kullanabilirsiniz. Windows içinde Windows+R kısayolunu kullanın. Ve çıkan ekrana cmd yazıp Entera başın. Mac için ⌘ ( Command ) + Boşluk (Space) tuşlarına basarak Spotlight’ı çalıştırıyoruz. Gelen kutucuğa terminal yazıp Enter’a basmamız yeterli. İşte terminallerimiz hazır.
Terminal ilk açıldığında Windows’ta bulunduğu klasörü gösterir. Linux ve macOS’da ise o an terminal için kim yetkili ise onun adı ve bulunduğu klasör ismi yazar. Ve genel olarak terminali ilk başlattığımızda kullanıcı klasörü açılır. Windowsta C:\Users\KullaniciAdi> şeklinde açılırken Linux ve macOS da kullaniciAdi@bilgisayarAdi:~$ şeklinde yazar.
Linux ve macOS da ~(tilda) kullanıcı klasörünü ifade eder. / ise root yani en üst klasörü ifade eder.
Komutlar hakkında bilgi almak
İlk komutumuz yardım almak ile ilgili. ” help, –help , /? “ komutlarını terminal üzerinde kullanacağımız komutlar hakkında bilgi almak için kullanabilirsiniz. İngilizce yardım anlamına gelen help komutu bize diğer komutlar hakkında bilgi vermek için kullanılır.
Kullanımı windows için şu şekilde:help komutAdi
Yada Windows için şu şekilde bir kullanımda mevcut komutAdi /?
Linux / macOS için şu şekilde: komutAdi –help
Örneğin help mkdir yada mkdir –help yada mkdir /? yazdığımızda bize mkdir komutu hakkında bilgi verir. Aşağıdaki komutlar hakkında çok detaya girmeyeceğim. Komutlar hakkında daha ayrıntılı bilgi için ” help , –help , /? “ komutunu kullanabilirsiniz.
Yeni klasör oluşturmak
İkinci komutumuz mkdir komutu. İngilizce “make directory” kelimelerinin kısaltmasıdır. Yeni bir klasör oluşturmak için kullanılır. Kullanımı şu şekilde:
mkdir klasor1
Bu komutu verdiğimizde bulunduğumuz klasöre klasörAdi adında bir klasör oluşacaktır.
Yeni Dosya oluşturma
Yeni bir dosya oluşturmak için Windows üzerinde direkt bir komut yok. Ama kopyalama komutu yani copy komutunu kullanarak yeni bir dosya oluşturabiliriz. Kullanımı şu şekilde:
copy NUL dosyaAdi
Bu komutu verdiğimizde dosyaAdi adında bir dosya oluşacaktır.
Mac ve Linux sistemlerinde ise touch komutunu kullanabiliriz. Kullanımı şu şekilde:
touch dosyaAdi
Aynı windows sistemlerde olduğu gibi dosyaAdi adında bir dosya oluşacaktır.
İstersek dosyamıza uzantıda ekleyebiliriz. dosyaAdi.txt dediğimizde txt uzantılı bir dosya oluşturmuş oluruz.
Dosya ve klasörleri listelemek
Üçüncü komutumuz dir / ls komutu. İngilizce directory / list kelimelerinin kısaltması olan bu iki komut bize bulunduğumuz klasör içerisindeki dosya ve klasörlerin listesini gösterir. dir Windows’ta ls Linux’te kullanılır.
Kullanımı windows için şu şekilde: dir
Linux için şu şekilde: ls
Klasörler arası geçiş yapmak
Bir diğer komut ise cd komutu. Change Directory kelimelerinin kısaltmasıdır. farklı bir klasöre geçiş yapmamızı sağlar. Kullanımı şu şekilde:
cd klasor1
Bu komutu çalıştırdığımızda bulunduğumuz klasör içerisindeki klasör1 klasörüne geçiş yapacaktır. Bu geçişi terminal ekranından da görebilirsiniz. Artık bulunduğumuz klasörü belirten alan değişmiş olacaktır.
Klasör sisteminde . (nokta) bulunduğumuz dizini ifade eder. ..(iki nokta) ise bir üst klasörü ifade eder. * ise o klasördeki tüm dosyaları ifade eder.
. ve .. ifadelerini de cd komutu ile kullanabiliriz.
Bulunduğumuz klasöre gider : cd .
Bulunduğumuz klasörün bir üst klasörüne gider : cd ./..
Bir üst klasöre gider (Üstteki ile aynı işi yapar) : cd ..
Bir üst klasörün içerisindeki klasör1’e gider : cd ../klasor1
Bir üst klasörün içerisindeki klasör1’in içerisindeki klasör2’ye gider : cd ../klasor1/klasor2
Dosya ve klasör silme
Window üzerinde dosya silmek için del komutunu kullanırız. Kullanımı şu şekilde:
del dosyaAdi
Bu komutu çalıştırdığımızda dosyaAdi adındaki dosyayı silmiş oluruz. Tabi dosyamızın uzantısı varsa onuda belirtmemiz gerekiyor. Bulunduğumuz klasör içerisindeki bütün dosyaları silmek istersek * ifadesini kullanabilir. del * komutunu verdiğimiz zaman bulunduğumuz klasör içerisindeki bütün dosyaları silmiş oluruz. Windows sistemlerde klasör silmek için ise rmdir komutunu kullanabilirsiniz. Kullanımı şu şekilde:
rmdir klasorAdi
Bu komut ile klasorAdi adındaki klasörü silmiş oluruz. rmdir komutu içerisi dolu olan klasörleri silmez. rmdir komutu ile içi dolu olan bir klasörü silmek için /S parametresini eklememiz gerekiyor: rmdir /S klasorAdi Bu komutu verdiğimiz zaman klasör ile beraber içerisindeki herşeyi silecektir.
Linux ve Mac sistemler için ise rm komutu ile hem dosya hem klasör silebiliriz. Kullanımı şu şekilde:
rm dosyaAdi
Bu komut ile dosyaAdi adındaki dosyayı silmiş oluyoruz. klasör silmek için ise -r parametresini eklememiz gerekiyor. Kullanımı şu şekilde:
rm -r klasorAdi
Bu komut ile klasorAdi adındaki klasörü silmiş oluruz.
Ekranı Temizleme
Ekranı temizlemek için windows üzerinde cls komutunu kullanabilirsiniz. Kullanımı şu şekilde:
cls
Bu komutu verdiğimizde ekranda daha önce ne kadar yazı, komut, bilgi varsa hepsini temizleyecektir.
Mac ve Linux sistemlerde ise clear komutunu kullanabilirsiniz. Kullanımı şu şekilde:
clear
Tıpkı windows sistemlerde olduğu gibi ekrandaki bilgileri temizleyecektir.
Şimdilik en temel terminal komutları bu kadar. Sorularınız veya hatalarım varsa yorum olarak iletebilirsiniz.